مقایسه و ارزیابی عملکرد سمپاش میکرونر با سایر سمپاش‌ها

بر اساس گزارش "ارزیابی و بازدید فنی و مدیریت سمپاش‌ها"

 منتشر شده توسط وزارت جهاد کشاورزی

ارزیابی سمپاش‌ها

عملکرد همه ماشین‌های کشاورزی، برای استفاده مؤثر و مطمئن با کمترین هزینه و بیشترین بهره‌وری باید مورد ارزیابی قرار گیرد. شاید این سؤال پیش بیاید که پس از تنظیم و کالیبراسیون سمپاش، ارزیابی عملکرد آن به چه معناست. انجام تنظیمات و کالیبره کردن سمپاش‌ها این اطمینان را ایجاد می‌کنند که ماشین با کمترین تلفات محلول سم، کمترین هزینه و بیشترین سرعت، محلول سم را به میزان توصیه شده روی هدف می‌پاشد اما همه این تنظیمات و کالیبراسیون تلاشی در جهت رسیدن به کیفیت مطلوب و کارآیی مورد نظر سم و ماشین است. لازم است که ارزیابی کیفی از هدف نهایی یعنی کیفیت رسیدن قطرات سم با اندازه مطلوب به هدف بررسی گردد.

در صورتی که کالیبراسیون و ارزیابی عملکرد سمپاش‌ها به نحو صحیح انجام شود می‌توان امیدوار بود که با هزینه کم‌تر، مصرف سم و آب پایین تر و کاهش اثرات زیست محیطی سموم، عملیات سمپاشی را انجام داد. در بررسی و ارزیابی کیفیت سمپاشی و عملکرد سمپاش‌ها معمولاً پارامترهای زیر مورد توجه قرار می‌گیرد:

  •       میزان بادبردگی
  •       اندازه قطرات (قطر متوسط حجمی (VMD) و قطر میانه عددی (NMD))
  •      یکنواختی پاشش
  •       ضریب کیفیت سمپاشی
  •       بازده مزرعه‎ای سمپاش
  •       درصد لهیدگی محصول
  •       میزان بادبردگی

نتایج دو پژوهش انجام شده در کشور در مقایسه سمپاش‌های مختلف در جداول 1 و 2 آورده شده است.

 

 

 

نتایج این پژوهش‌ها نشان می‌دهد که استفاده از سمپاش میکرونر با توجه به یکنواختی پاشش و بازده مزرعه‌ای بالا، هزینه‌های عملیاتی پایین، مصرف پایین محلول سم، پایین بودن درصد لهیدگی محصول و ظرفیت مؤثر قابل قبول، توصیه می‌شوند. از نوع پشتی سمپاش میکرونر می‌توان زمانی استفاده کرد که امکان تردد تراکتور در مزرعه نیست. در مواقعی که امکان تردد تراکتور وجود دارد به منظور بالا بردن ظرفیت نظری و مؤثر می‌توان از نوع پشت تراکتوری استفاده کرد. این نوع سمپاش‌ها به دلیل سادگی ساختمان، برای اکثر کاربران قابل استفاده هستند. اگر از تراکتورهای سبک مجهز به چرخ‌های باریک نظیر MF240 و سمپاش بوم‌دار با عرض کار بالا استفاده شود (در مراحلی که ارتفاع محصول بالاست) درصد لهیدگی محصول کاهش می‌یابد و تردد تراکتور با این شرایط برای زارع قابل قبول‌تر است.

نتایج تحقیقات انجام شده به منظور مقایسه عملکرد انواع سمپاش‌های رایج در کشور در مزارع گندم شامل سمپاش‌های تراکتوری بوم‌دار، سمپاش‌های لانس‌دار، سمپاش‌های توربولاینر، سمپاش‌های میکرونر پشتی و سمپاش‌های اتومایزر در مناطق کرج، آذربایجان غربی، خوزستان، و خراسان به صورت نمونه‌گیری خوشه‌ای نشان داد که بیشتر سمپاش‌های مورد استفاده کشاورزان (7/39 درصد) لانس‌دار هستند. سمپاش‌های بوم‌دار، میکرونر، توربولاینر، و اتومایزر به ترتیب با6/29، 14، 4/8 و 4/8 درصد در رده‌های بعد قرار دارند. بین روش‌های سمپاشی، از نظر میزان محلول مصرفی در هکتار در سطح 1 درصد اختلاف معنی‌داری وجود دارد. بیشترین و کمترین میزان مصرف محلول سم به ترتیب مربوط به سمپاش لانس‌دار (2/854 لیتر در هکتار) و سمپاش میکرونر (4/35 لیتر در هکتار) بود. سمپاش‌های لانس‌دار، بوم‌دار و اتومایزر، به دلیل خیسی کامل سطح کارت‌های حساس، از نظر یکنواختی پاشش قابل ارزیابی نبودند. در سمپاش‌های میکرونر و توربولاینر به ترتیب قطر متوسط حجمی 398 و 441 میکرون و قطر میانه عددی 189 و 2/123 میکرون بود که با توجه به این داده‌ها، ضریب کیفیت پاشش برای سمپاش‌های میکرونر 1/2 و برای سمپاش‌های توربولاینر 57/3 محاسبه شد. بنابراین سمپاش میکرونر نسبت به توربولاینر دارای کیفیت پاشش بالاتری بود و این دو سمپاش نسبت به سمپاش های لانس‌دار، اتومایزر و بوم دار از نظر کیفیت پاشش برتری داشتند. بیشترین درصد لهیدگی محصول مربوط به سمپاش بوم دار پشت تراکتوری 3/10 درصد ثبت گردید. (1)

صفری و همکاران (1384) اعلام کردند با توجه به نتایج تجزیه و تحلیل آماری، با استفاده از سمپاش میکرونر به میزان 98 درصد در مصرف محلول سم صرفه‌جویی می‌شود. بنابراین با توجه به دز توصیه شده، در میزان آب مصرفی صرفه‌جویی می‌شود. این گونه سمپاش‌ها می‌توانند به طور وسیع در مناطق خشک (با توجه به خشکسالی‌های اخیر) استفاده شوند. همچنین اعلام کردند که شعاع پاشش سمپاش میکرونر در دور 7000 دور در دقیقه برابر 5/1 متر است که در مقایسه با سمپاش بوم‌دار رایج (شعاع پاشش 5/0 متر) در تعداد نازل‌ها در طول بوم صرفه‌جویی می‌شود. از طرفی، با توجه به منبع تامین توان و کاهش وزن سمپاش میزان انرژی مصرفی و هزینه‌های ساخت دستگاه به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد. (2)

در طرح بررسی کارایی دو روش سمپاشی الکترواستاتیک و میکرونر در کنترل بیماری بلاست برنج مشخص شد که سمپاش اتومایزر با هد الکترواستاتیک و سمپاش فرقونی لانس‌دار (سمپاش رایج) و سمپاش میکرونر پشتی، کارایی قابل قبولی دارند. محلول مصرفی در این سه سمپاش، به ترتیب 48، 450 و 65 لیتر در هکتار بود که نشان می‌دهد در سمپاش الکترواستاتیک و میکرونر پشتی، محلول مصرفی به مقدار زیادی کاهش یافته است که نتیجه آن افزایش راندمان کاری روزانه و کاهش هزینه‌های کارگری است و دز 75/0 و 1 لیتر در هکتار ترکیب تر یسیکلازول، تأثیر یکسان درکنترل بیماری دارند. (3)

بررسی کارایی و امکان بهینه‌سازی تکنیک‌های سمپاشی برای کنترل سن مادر (Eurygaster integriceps  ) با در نظر گرفتن شرایط مزارع گندم نشان دادند که از نظر تأثیر در بین سمپاش‌ها، در کنترل آفت تفاوت معنی‌دار وجود داشته و تمام سمپا‌ش‌ها با کارایی مطلوب به جز سمپاش توربینی زراعی (با حداقل تأثیر) در یک گروه قرار گرفتند. محلول مصرفی در سمپاش 100 لیتری فرغونی لانس‌دار، سمپاش موتوری پشتی اتومایزر با هد معمولی، سمپاش موتوری پشتی اتومایزر با هد الکترواستاتیک، سمپاش موتوری پشتی اتومایزر با هد میکرونر، سمپاش کتابی پشتی، سمپاش پشتی بو مدار میکرونر و سمپاش توربینی زراعی (توربولاینر) به ترتیب 500، 105، 7/31، 4/44، 200، 5/18و 235 لیتر در هکتار و سطحی که می‌توان در یک ساعت سمپاشی نمود (بدون در نظر گرفتن زمان بارگیری و آماده‌سازی سمپاش) به ترتیب 72/0، 95/0،  75/0، 95/0، 18/0، 62/1 و 8/16 هکتار می‌باشد. بر این اساس، می‌توان نتیجه‌گیری نمود سمپاش پشتی بومدار میکرونر، سمپاش اتومایزر با هد میکرونر و اتومایزر با هد الکترواستاتیک به دلیل تأثیر مطلوب در کنترل آفت و محلول مصرفی کم دارای راندمان قابل قبول بوده و با توجه به قیمت نسبتا پایین آنها، می‌توانند به طور وسیع مورد استفاده کشاورزان قرار گیرند. (3)

 

منابع

1) صفری، محمود؛ امیرشقاقی، فرید؛ لویمی، نعیم؛ چاجی، حسین؛ ارزیابی سمپاش‌های رایج مورد استفاده در مزارع گندم. مجله تحقیقات مهندسی کشاورزی، شماره 4، ص 12 1؛ 1388.

2)صفری، محمود؛ کفاشیان، جلال؛ ساخت و ارزیابی سمپاش تراکتوری بوم‌دار نجهز به صفحات چرخان و مقایسه آن با سمپاش بوم‌دار؛ مجله تحقیقات مهندسی کشاورزی؛ جلد 6؛ شماره 24؛ پاییز 1384.

3)حیدری، احمد؛ تبریزیان، مهرداد؛ رمضانی، محمد کاظم؛ مهدوی، وحیده؛ حیدری علیزاده، بابک؛ فرآورده، لیلا؛ معرفی، ثبت، فرمولاسیون، تکنیک‌های کارربرد آفت‌کش‌های شیمیایی، تولید فرمون‌ها و تحقیق در حوزه باقیمانده آفت‌کش‌ها و تعیین حد مجاز آنها (MRLs) در محصولات کشاورزی؛ موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی؛ 1394.