Fa |
همانطور که میدانیم، در موتورهای احتراق داخلی، ترکیب هوا و سوخت در داخل سیلندر اتفاق می افتد و گازهایی با حرارت بسیار بالا در اثر این احتراق تولید می شوند. دمای این گازها گاهی به 2300 الی 2500 درجه سانتیگراد می رسد. این حرارت بسیار زیاد، می تواند منجر به سوختن روغن بین قطعات متحرک و حتی بهم چسبیدن آن ها شود. بنابراین این دما باید تا حدود 150 الی 200 درجه سانتیگراد کاهش یابد تا موتور بتواند کارکرد خوبی داشته باشد. خنک کردن بیش از حد موتور هم راندمان حرارتی موتور را کاهش می دهد. بنابراین، با استفاده از یک سیستم خنک کننده، موتور می تواند در مناسب ترین دما کار کند. برای خنک کردن موتور، به یک وسیله خنک کننده نیاز است. به طور معمول از این دو روش برای خنک کردن موتورها استفاده می شود:
• خنک کردن با مایعات (آب) یا سیستم خنک کننده غیر مستقیم
• خنک کردن با هوا یا سیستم خنک کننده مستقیم
سیستم آب خنک در این روش، جکت های حاوی آب خنک کننده اطراف سیلندر، سرسیلندر، نشیمنگاه سوپاپ و... تعبیه شده است. وقتی که آب درون جکت ها می چرخد، گرمای ناشی از احتراق را جذب می کند. این آب گرم نهایتا درون رادیاتور توسط یک فن و از طریق حرکت رو به جلوی وسیله نقلیه دوباره خنک می شود. آب خنک شده دوباره به درون جکت ها بر میگردد.
در موتورهای آب خنک از یک سیستم بسته تحت فشار استفاده می شود. سیستم تحت فشار به افزایش نقطه جوش آب به بیش از 110 درجه سانتی گراد کمک می کند. از این رو آب به سرعت بخار نشده و می تواند برای مدت زمان طولانی تری، مورد استفاده قرار بگیرد. گرمای منتشر شده از قسمت های داغ موتور، مثل سر سیلندر، توسط آب در حال گردش پراکنده می شود. از طرف دیگر یک فن نیز، دمای آب را هنگام عبور از رادیاتور کاهش می دهد.
گرمای پراکنده شده به موارد زیر وابسته است:
1- سطح فلزی که با آب در تماس است،
2- شدت جریان آب،
3- شدت جریان هوا،
4- اختلاف دمای سطوح گرم و آب
5- رسانایی گرمایی فلزات استفاده شده.
از جمله مزایای سیستم آب خنک نسبت به سیستم های هوا خنک می توان به موارد زیر اشاره نمود:
1- اثربخشی بالا در موتورهای چند سیلندر
2- کنترل مؤثر دمای موتور
3- جلوگیری از بیش گرمایش موتور و افزایش بازدهی گرمایی موتور
4- جلوگیری از هدررفت آب ناشی از بخار در سیستم های بسته
5- مناسب اکثر شرایط اقلیمی و آب و هوا
6- کاهش صدای موتور توسط جکت های آب
از همین رو اغلب تراکتورهای دارای موتور آب خنک، مانند تراکتورهای COBRAM، CROMO، INVICTUS و سایر تراکتورهای FERRARI و BCS، با استقبال بیشتری نسبت به تراکتورهای دارای موتور هواخنک روبرو می شوند.