Fa |
کمباینها که عملیات ترکیبی برداشت محصول و جداسازی دانه از گیاه را انجام میدهند، علیرغم سرعت بالا در انجام کار، به دلایل متعددی افت زیادی در میزان محصول برداشت شده ایجاد میکنند. این میزان بالای افت دانه به دو دلیل عمده است: رطوبت کمتر محصول در هنگام برداشت با کمباین (نسبت به دروگر) و تنظیمات دستگاه کمباین. بدین ترتیب افت محصول در کمباین را میتوان به دو دسته تقسیم نمود:
الف) افت طبیعی
ب) افت در اثر عدم تنظیم و یا نقص فنی کمباین
افت طبیعی:
افت طبیعی اغلب در اثر عوامل زیر رخ می دهد:
1- خوابیدگی محصول
2- برداشت دیرهنگام محصول
3- نوع واریته
4- وزش باد شدید و دشمنان طبیعی
همانطور که مشخص شد، افت طبیعی مستقل از نوع کمباین و کمپانی سازنده آن است. از آنجاییکه به منظور جداسازی دانه از خوشه، محصول باید رطوبت کمتری داشته باشد، افت طبیعی در کمباین ناگریز است. برای اندازهگیری افت طبیعی یک کادر 50 در 50 سانتی متری در نقاط مختلف مزرعه قبل از برداشت به آرامی بر زمین گذاشته و از ارتفاع 25 سانتی متری خوشهها توسط قیچی چیده شد، سپس دانهها وخوشههای ریخته شده و همچنین خوشههای برداشت نشده جمعآوری و وزن میشود.
افت در اثر عدم تنظیم و یا نقص فنی کمباین:
افت دستگاه شامل موارد زیر میشود:
تلفات سکوی برش: جهت تعین افت سکوی برش، از یک قاب چوبی 1×1متر (یک متر مربع) استفاده میشود، قاب چوبی به صورت تصادفی در حد فاصل مقسمهای دو طرف سکوی برش انداخته شد به طوری که مواد خروجی انتهای کمباین درون آن نریزد. تمام دانهها، خوشههای ریخته شده بر روی زمین و همچنین خوشههایی که از دسترس شانه برش خارج شده بودند جمعآوری و وزن میگردد. با کم کردن تلفات طبیعی از این مقدار تلفات سکوی برش بدست آمد. و میانگین آنها برای یک متر مربع لحاظ شده و به متناسب با آن تلفات سکوی برش برای یک هکتار بدست میآید.
تلفات انتهای کمباین: تلفات انتهای کمباین از مجموع تلفات کوبنده و الکها بدست میآید، تلفات کوبنده شامل خوشههای کوبیده نشده و نیمکوب شده و تلفات الکها شامل دانههای است که از انتهای کمباین خارج میشوند.
افت انتهای کمباین
افت ناشی از واحد کوبنده
افت کاهبرها
افت الکهای بالایی و الک و بادبزن
از طرفی عوامل طبیعی مانند محتوای رطوبتی بر تلفات دستگاه نیز اثر میگذارد. به صورتی که با افزایش رطوبت، تلفات انتهای کمباین نیز افزایش مییابد.
تأثیر محتوای رطوبتی بر تلفات یک نوع کمباین (بوگری و همکاران، 1392)
بهطور کلی تلفات کمباین را میتوان در تصویر زیر مشاهده نمود: