راهنمای انتخاب و خرید چوب خرد کن یا چیپس کن چوب باغی

اصول خرد کردن (shredding) و چیپس کردن (chipping)

بعد از جمع‌آوری برگ ها و هرس شاخه ی درختان چطور باید این سرمایه را به شکلی بهینه نگهداری و مجددا در چرخه بازگشت به طبیعت استفاده کرد. قرار دادن حجم زیادی از برگ و شاخه های هرس شده در فضای سبز منجر به تخریب نمای ظاهری و سلامت آن می‌شود. همچنین در باغات هم می‌تواند محل تجمع آفات، بیماری ها یا لانه کردن حیواناتی چون موش شود که برای باغ و باغدار خطرناک است. از طرفی ریختن این مواد آلی گرابنها در زباله نیز عموما ممنوع است. خرد کردن و چیپسی کردن این بقایای گیاهی در تبدیل آنها به مالچ و کمپوست و ایجاد فرم قابل استفاده از این بقایا کمک به سزایی می کند. این اقدام حجم بقایا را تا 75 درصد کاهش می‌دهد و آنها را به فرمی قابل استفاده مجدد تبدیل می‌نماید.

تصویر 1: چیپس چوب و بقایای گیاهی خرد شده

دستگاه چوب خرد کن چیست؟

دستگاه چوب خرد کن دستگاهی برای خرد کردن شاخه و سر شاخه های هرس شده درختان، برگ‌ها و سایر بقایای گیاهی است که برای تبدیل کردن آنها به خرده چوب یا همان چیپس چوب، خاک اره، پوشال و غیره  استفاده می شود. مدل ها و انواع مختلفی از دستگاه چوب خرد کن عرضه می شود که متناسب با اهداف متفاوت، شرایط، الزامات کاربردی و محدودیت ها طراحی شده اند تا بتوانند پاسخگوی نیاز مصرف کننده باشند. در ادامه معرفی و مقایسه انواع دستگاه های چوب خرد کن ارائه می شود.

مزایای خرید دستگاه چوب خرد کن

دستگاه چوب خرد کن این امکان را فراهم می‌کند تا حجم بقایای گیاهی جمع‌آوری شده از سطح باغ و فضای سبز را تا حداقل 75 درصد کاهش دهیم و در شرایط بهتری برای بازیافت ضایعات باغی و گیاهی اقدام کنیم. این اقدام با هدف بازگشت و تجزیه سریعتر بقایای گیاهی به چرخه طبیعت، کاهش هزینه‌ها و حفظ و افزایش سلامت باغات و فضای سبز اهمیت به سزایی دارد. به علاوه، اگر مسائل حمل و نقل این بقایا و تحویل به کارخانجات فرآوری کننده مطرح باشد، کاهش قابل توجه حجم مواد به طور چشمگیری سبب کاهش هزینه و افزایش بهره وری خواهد شد. تغییر فرم ضایعات به حالت چیپس تا خاک اره چوب با استفاده از دستگاه چوب خرد کن می‌تواند برای باغدار ایجاد ارزش افزوده و درآمدزایی نماید.

مواد خرد شده توسط دستگاه چوب خرد کن را می‌توان در مرغداری ها برای جذب رطوبت فضولات و خشک نگهداشتن بستر طیور، تهیه کودهای گیاهی و کمپوست، تهیه بستر مناسب کشت قارچ، مالچ چوبی و گیاهی برای ایجاد مانع از تبخیر سطحی در فصول گرم سال در فضای سبز و .... استفاده نمود.

تصویر 2: یک نمونه دستگاه چوب خرد کن باغی

انواع دستگاه چوب خرد کن

دستگاه چیپس کن چوب یا چیپر چوب (wood chipper) یک دستگاه سنگین است که برای خرد کردن یا چیپسی کردن قطعات بزرگ چوب یا شاخه ها استفاده می شود.

دستگاه مالچر که شردر (shredder) هم نامیده می شود در مقایسه با چیپس کن چوب کوچکتر است و توان کمتری برای خرد کردن بقایای گیاهی مصرف می کند تا آنها را به فرم مالچ برای پوشش دهی سطح خاک و ترکیب با خاک برای بهبود ساختار خاک تبدیل نماید.

در دسته بندی دیگری بر اساس منبع توان دستگاه های چوب خرد کن مجهز به انواع موتورهای بنزینی، دیزلی و الکتروموتور هستند. برخی نیز خودگردان نبوده و با اتصال به تراکتور توان مورد نیاز برای خرد کردن بقایای گیاهی یا چیپسی کردن چوب شاخه های درختان را دریافت می‌کنند. بنابراین در گروه‌های زیر قابل دسته بندی هستند:

دستگاه چوب خرد کن برقی: نصب الکتروموتور به عنوان منبع تامین توان سبب وابستگی شما به برق شهری خواهد شد. اگر این دسترسی برای شما وجود دارد چوب خرد کن مجهز به الکتروموتور انتخاب مناسبی برای شما خواهد بود. توجه داشته باشید به طور معمول چوب خرد کن برقی اغلب فاقد قدرت و ظرفیت لازم برای خرد کردن شاخه و سرشاخه های با قطر بیش از 5 سانتی متر هستند. اگر در برنامه کاری خود با شاخه های کوچک و قطر کم و بقایای گیاهی نرم تر سرو کار دارید دستگاه چوب خرد کن برقی برای شما انتخاب صحیح  میتواند باشد. توجه کنید این دستگاه ها اغلب قیمت مناسبی دارند، سبک  هستند و استفاده از آنها آسان است اما همیشه به کابل و پریز برق برای اتصال نیاز دارید.

دستگاه چوب خرد کن بنزینی: موتورهای بنزینی در توان‌های مختلفی قابل انتخاب و نصب روی دستگاه چوب خرد کن هستند. توجه کنید هر چه قطر سرشاخه هایی که باید خرد شوند بیشتر باشد به توان بالاتر موتور نیاز دارید.

دستگاه چوب خرد کن دیزل: برای ساعات طولانی کار با دستگاه چوب خرد کن بهتر است موتور دیزلی را انتخاب کنید. این موتورها قدرت بالایی را در مدت زمان کار طولانی برای خرد کردن چوب فراهم می‌کنند. اگر کار حرفه ای شما خرد کردن چوب است یا با حجم سرشاخه ها و بقایای گیاهی زیادی مواجه هستید دستگاه چوب خرد کن با موتور دیزل انتخاب درست است.

دستگاه چوب خرد کن تراکتوری: این نوع دستگاه چوب خرد کن در دو حالت کششی و سوار عرضه می‌شود. نوع کششی خود گردان است و می‌تواند مجهز به الکتروموتور، موتور دیزل یا بنزینی باشد. اما در نوع چوب خرد کن سوار بر تراکتور توان مورد نیاز خود را برای حرکت دادن تیغه های برش چوب از طریق محور PTO تراکتور دریافت می‌کند.

انتخاب دستگاه چوب خرد کن

دستگاه‌های باغی و کشاورزی ابزار کار باغبان و کشاورز هستند. در انتخاب دستگاه مناسب پیش از هر چیز باید شرایط کاری خودتان را تعیین کنید. پس از تعین محدودیت ها، اولویت ها و امکاناتی که در شرایط کاری خود دارید با دیدی باز می‌توانید مناسب ترین دستگاه را برای خود انتخاب کنید.

وسعت و اندازه باغ یا فضای سبزی که دارید و نوع بقایای گیاهی که با آن مواجه هستید نوع دستگاه چوب خرد کن شما را تعین می کند. هرچه حجم بقایایی که باید خرد شود بیشتر باشد به دستگاهی قوی‌تر و با دوام تر نیاز دارید. نوع بقایا نیز در انتخاب شما به طور مستقیم موثر است. برای قطر معمول شاخه ها و سرشاخه هایی که باید خرد کنید لازم است دستگاه متناسب را انتخاب نمایید. اگر به طور عمده عملیات خرد کردن بقایای گیاهی را باید انجام دهید و حجم چوب های قطور در کارتان اندک است بهتر است دستگاهی سبک و ارزان تر تهیه کنید. موتورهای الکتریکی در این نوع آسیاب‌ها یا خرد کن ها نصب می‌شوند که به راحتی استارت می‌خورند و کار با آنها آسان است. مزیت دیگر دستگاه های مجهز به الکتروموتور بی صدایی آنها در زمان اجرای عملیات های در مقابل موتورهای درونسوز است. در مقابل اگر حجم کاری بالایی دارید مجبور به خرید دستگاه های حرفه ای تر هستید و در نتیجه باید برای خرید دستگاه چوب خرد کن حرفه ای باغی هزینه‌های بیشتری متحمل شوید.

این موضوع را از جنبه دیگر نیز می توان بررسی نمود. آیا فعالیت خرد کردن بقایای گیاهی و خرد کردن شاخه های درختان برای شما یک فعالیت حرفه ای است یا تنها قصد دارید برای باغ خودتان یک دستگاه چوب خرد کن خرید کنید. اگر به صورت حرفه ای باید فعالیت خرد کردن چوب را انجام دهید باید معیارهای انتخاب خود را روی توان بالای موتور و کارکرد طولانی مدت دستگاه متمرکز کنید. همچنین تخصص شما و هزینه های مرتبط با تعمیر نگهداری دستگاه و تامین قطعات یدکی نیز بسیار موثر است.

موتورهای الکتریکی نیاز به انجام فعالیت های تعمیرنگهداری ناچیزی دارند، وزن دستگاه به طور کلی سبک تر خواهد بود در نتیجه برای کاربران غیر حرفه ای مناسب هستند. دسترسی به منبع برق برای استفاده از این دستگاه ها ضروری است. در مقابل برای خرد کردن چوب در باغات و فضای سبز به صورت حرفه ای به کار گرفتن دستگاه چوب خرد بنزینی و دیزل یا در سطح کشت و صنعت ها پشت تراکتوری انتخاب صحیح خواهد بود.

چوب خرد کن های بنزینی توان بالاتری در خرد کردن چوب در اختیار کاربر قرار می‌دهند اما برای خرد کردن چوب با قطر بیش از 10 سانتی متر توصیه نمی‌شوند. این دستگاه خودگردان را در هر منطقه دور افتاده ای در باغ خودتان می‌توانید استفاده کنید چرا که با محدودیت دسترسی به منبع برق شهری مواجه نیست.

مشخصات دستگاه چوب خرد کن

عملکرد دستگاه های چوب خرد کن را می‌توانید با اصطلاحات خاصی مقایسه کنید. آگاهی از معنای دقیق و مفهوم کاربردی این اصطلاحات به شما در انتخاب درست دستگاه چوب خرد کن کمک زیادی می‌کند.

اسب بخار، توان موتور یا ظرفیت موتور: همه این اصطلاحات نشان دهنده قدرت دستگاه است. هر چه اعداد معادل این اصطلاحات بیشتر باید به معنای قدرت بالاتر دستگاه چوب خرد کن است.

ظرفیت خرد کردن (Chipper Capacity): این اصطلاح همان حداکثر قطر شاخه یا سرشاخه ای است که کاربر مجاز است برای خرد کردن آن از دستگاه استفاده نماید.

نسبت کاهش (Reduction Ratio): این اصطلاح در رابطه را عملکرد دستگاه چوب خرد کن نشان می‌دهد تا چه میزان حجم بقایای گیاهی پس از خرد شدن توسط دستگاه چوب خرد کن کاهش می‌یابد. برای مثال نسبت 1 به 10 به معنای کم شدن حجم 10 کیسه بقایای گیاهی به اندازه 1 کیسه پس از خرد شدن توسط دستگاه است.

به تصویر نگاه کنید، بقایای گیاهی باغی پس از خرد شدن درون کیسه متصل به دستگاه ریخته شده و کار حمل و جابجایی ‌آنها بسیار آسان خواهد شد. خرد شدن بقایا به تسریع تجزیه، فرآوری و بازگشت به چرخه طبیعت این مواد کمک می‌کند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه کاربردهای بقایای گیاهی مقاله " با زائدات باغی چه کنیم؟ " را در بخش مقالات فنی و کشاورزی مطالعه کنید. 

تصویر 3: جمع‌آوری بقایای باغی در کیسه چوب خرد کن برای راحتی حمل و نقل

اجزای دستگاه چوب خرد کن

به طور کلی اجزای اصلی دستگاه‌های چوب خرد کن مشابه هستند. در تصویر چهار مدل رایج دستگاه چوب خرد کن باغی نشان داده شده است که شامل چوب خرد کن برقی، چوب خرد کن موتوری با موتوری بنزینی، چوب خرد کن  قابل اتصال به تراکتور دو چرخ BCS ایتالیا و چوب خرد کن قابل اتصال به محور تواندهی PTO تراکتور هستند.

1)       کانال ورودی با محافظ

2)       دریچه خروجی

3)       موتور بنزینی

4)       چرخ‌ها

5)       شاسی

6)       دریچه تمیز کننده

7)       سیستم تواندهی برای تراکتور دو چرخ

8)       پایه حامی

9)       سیستم اتصال سه نقطه

10)    محور تواندهی تراکتور

تصویر 4: اجزای اصلی انواع دستگاه های چوب خرد کن

می‌توانید معیارهایی که در ادامه شرح داده شده است برای آسان تر شدن اجرای عملیات خرد کردن چوب بررسی کنید.

تجهیزات حمل و نقل دستگاه چوب خرد کن یا مالبند: برای حمل دستگاه چوب خرد کن به خصوص اگر دستگاه سنگین باشد تجهیزات حمل و نقل نصب شده روی دستگاه امکان جابجایی و حمل و نقل دستگاه را با اتصال به تراکتور، تراکتور دو چرخ، چمن زن تراکتوری یا ماشین های مشابه دیگر فراهم می‌آورد.

استارت برقی: روشن کردن موتور با استارت برقی آسایش و آسانی بیشتری را برای شما فراهم می‌آورد.

زاویه شیب کانال تغذیه: شیب مناسب کانال تغذیه بقایای گیاهی و چوب راحتی بیشتری در حین کار با ستگاه چوب خرد کن برای شما فراهم می‌آورد.

تصویر 5: زاویه مناسب برای کمک به ورود مواد

تیغه های خود تیز شونده (self-sharpening blades): تیغه های خود تیزشونده مشکلات تیز کردن تیغه های معمولی و اخلال در اجرای عملیات و توقف کار به دلیل کند شدن تیغه را ندارند.

از خرده چوب یا چیپس چوب تهیه شده توسط دستگاه چوب خرد  SKN چه استفاده‌هایی کنیم؟

دستگاه چوب خرد کن شرکت سبز کوش نگین، باغ شما را تمیز خواهد کرد و زباله‌های سبز شما را به طلای طبیعت تبدیل می‌کند. دستگاهی با تکنولوژی بالا، که قابل اطمینان بوده و استفاده از آن راحت است. سیستم برش با کیفیت بالا، که تمام پسماند­های باغی را خرد می­کند. برای استفاده دوباره از پسماندهای گیاهی به صورت کمپوست، شاخه­های بزرگ هرس شده و تنه‌های نازک درخت، به راحتی درون دستگاه خرد می­شوند. بقایای گیاهی ریخته شده در باغتان را جمع کنید و از ایده‌های خلاقانه ارائه شده حداکثر استفاده را ببرید. در ادامه با 7 مورد از مصارف خرده چوب یا چیس چوب آشنا شویم.

تصویر6: کابرد چیپس چوب در فضای سبز

خرده ‌های چوب با تمام کاربردهای شگفت‌انگیزشان، نمادی از طلای ارگانیک در طبیعت هستند. قرار گرفتن آ‌ها در سطح باغ در فصل زمستان سبب نفوذ و جذب بیشتر بارش‌ها و در نتیجه بالا آمدن سطح آب زیر زمینی خواهد شد و به مرور که خرده‌های چوب تجزیه می‌شوند به بافت خاک اضافه شده و در نتیجه با افزایش محتوای مواد آلی خاک خاصیت اسفنجی و هوموسی خاک را بالاتر می‌برند.

1-     مالچ سلولوزی یا چوبی

کاربرد خرده‌های چوب یا چیس چوب به عنوان مالچ از روش‌های سنتی و دیرینه برای حفظ رطوبت سطحی خاک است. از سوی دیگر با خنک‌تر نگه داشتن خاک و نرسیدن نور خورشید بذرهای علف هرز نمی‌توانند جوانه بزنند و رشد علف هرز باغچه کنترل خواهد شد. در فصل پاییز هم می‌توان از چیپس چوب برای حفاظت از گیاه در برابر یخ‌زدگی و برف به صوت یک لایه عایق استفاده کرد. به یاد داشته باشید که قبل از ریختن خرده چوب، کود نیتروژنه کافی برای گیاه فراهم کرده باشید. همیشه قبل از ریختن مالچ سلولوزی جدید، خرده‌های چوب قبلی را جمع‌آوری کنید و سپس لایه مالچ جدید را بریزد.

2-     کود کمپوست

خرده‌‎های چوب غنی از کربن هستند و برای بهبود ساختار خاک پتانسیل بسیار بالایی دارند. وقتی از خرده چوب به صورت مالچ استفاده می‌کنید فقط شرایط محیطی خاک را برای پرورش گیاه بهتر می‌کنید اما با استفاده از خرده‌های چوب در تولید کود کمپوست و افزودن این کود طبیعی به خاک، ساختار خاک را تقویت خواهید کرد و چرخه بازگشت مواد آلی به خاک را تسریع می‌بخشید.

3-     سوخت

مانند همه فرآورده‌های چوبی دیگر، چیس چوب نیز برای آتش زدن و مصارف سوختی در مقیاس کوچک مناسب است. همچنین به عنوان سوخت در راکتورهای بیومس ایده‌آل هستند.

4-     پیاده‌رو ها و طراحی فضای سبز

یکی دیگر از مصارف مرسوم خرده چوب، استفاده از آن‌‎ها در مسیرهای عبوری و پیاده‌رو هاست. در طراحی فضای سبز به صورت پوششی زیبا مانع از رشد علف‌های هرز می‌شود و به زیبایی باغچه‌های طراحی شده می‌افزاید.

تصویر 7: کاربرد خرده چوب و چیپس چوب در معابر

5-     استفاده در گلدان‌های دکوری و تزئینی

اگر به تولید یا استفاده از تزئینات گل خشک یا گل مصنوعی علاقه‌مند هستید، می‌توانید از چیپس چوب برای انواع تزئینات به سلیقه خودتان بهره ببرید زیرا چوب‌های تنوع شکل و رنگ بسیاری دارند.

6-     کفپوش یا بستر برای حیوانات

در مکان‌هایی که خطرات آسیب دیدگی پوستی وجود نداشته باشد، امکان استفاده از خرده‌های چوب به عنوان کفپوش یا بستر وجود دارد. 

تصویر 8: بستر سازی برای حیوانات

7-     کنترل فرسایش

ایجاد یک بستر پوششی روی سطح خاک سست می‌تواند خاک را در مقابل فرسایش آبی ناشی از بارش شدید باران حفظ نماید. خرده‌های چوب به نفوذ آب در خاک سست کمک می‌کنند.

منابع:

1. Chipper Shredder Buying Guide

2. The best wood chippers tested in 2023