خطرات اره موتوری؛ 19 نکته ایمنی مخاطره برگشت ضربه‌ای اره زنجیری

مخاطره برگشت ضربه‌ای اره موتوری[1]

برگشت اره موتوری رایج‌ترین مخاطره در کار با اره‌های زنجیری است. حادثه‌ی برگشت اره معمولا در زمانی اتفاق می‌افتد که زنجیر در حال گردش از نوک تیغه ساطوری / ساتوری به شیء سختی برخورد می‌کند، یا زمانی که تیغه اره در شکاف چوب گیر کند. در برخی موارد، تماس نوک تیغه ساطوری می‌تواند منجر به برگشت معکوس سبک و سریع و ضربه تیغه ساطوری به سمت عقب و به سوی اپراتور شود. این حادثه در زمانی اتفاق می‌افتد که اپراتور اصلا انتظار آن را ندارد. اگر اپراتور نتواند ضربه‌ی برگشت را کنترل نماید، بدون شک جراحت شدیدی برای اپراتور اتفاق می‌افتد. اغلب اپراتورهای خسته و بی تجربه از قربانیان این نوع حوادث اره موتوری هستند.

با مقدمه ارائه شده روشن است که چرا توصیه می‌کنیم از زنجیرهایی که خطر برگشت را کاهش می‌دهند استفاده کنید. البته در این نوع زنجیرها نیز خطر برگشت وجود دارد اما با ضربه و نیروی کمتری این اتفاق می‌افتد. باز هم به یاد داشته باشید که استفاده از زنجیر ایمن‌تر با خطر برگشت کم بهانه‌ای برای بی‌احتیاطی نیست و این دسته از زنجیرها نیز می‌توانند سبب بروز آسیب‌دیدگی و جراحت شدید برای اپراتور شوند.

نوک تیغه ساطوری به عنوان منطقه خطر برگشت شناخته می‌شود. در زمان تماس نوک تیغه ساطوری با شیء مانند شاخه یا کنده درخت خطر برگشت ناگهانی نوک تیغه به سمت اپراتور وجود دارد.

در طراحی‌های نوین اره موتوری تجهیزات متنوعی برای کاهش خطر وقوع این نوع حوادث و پیشگیری از جراحت شدید اپراتور در نظر گرفته شده است. در میان آن‌ها می‌توان به ترمز زنجیر، محافظ دسته (چپ) جلو و دسته تیغه و زنجیرهای خاصی که برگشت کم‌تری دارند اشاره کرد. برای اطمینان از عملکرد این تجهیزات، لازم است اره موتوری به درستی مونتاژ شود و این تجهیزات کارایی خود را داشته باشند.

یادآور می‌شویم مهم نیست شما چطور تجهیز شده باشد، توصیه می‌کنیم از زنجیر و تیغه ساطوری که خطر برگشت کمتری دارند استفاده نمایید، مگر این که دوره‌های حرفه‌ای آموزش استفاده بی خطر از اره‌ها را گذرانده باشید.

چند توصیه برای این که ایمن‌تر با اره موتوری کار کنید:

1. در خصوص مخاطره برگشت ضربه‌ای اره موتوری بیاموزید. نیروی برگشت اره غیر قابل کنترل نیست. فقط زمانی خطرناک است که یا خیلی خسته باشید و نتوانید اره را کنترل کنید و یا تجربه‌ی کافی برای مقابله نداشته باشید. آگاهی داشتن از حوادث اره موتوری در کنترل اتفاقات خطرناک کمک بسیار زیادی به اپراتورها و افراد در معرض خطر می‌کند.
2. در زمان کار با اره کاملا هشیار باشید. قبل از شروع کار درباره کاری که انجام می‌دهید فکر کنید. هر زمان که احساس خستگی کردید کار متوقف کنید. از مصرف موادی که هوشیاری شما را کاهش می‌دهد اکیدا خودداری کنید.
3.  همیشه از انواع تیغه و زنجیر ایمن‌تر با خطر برگشت کم استفاده نمایید.
4. مطمئن شوید اره موتوری که استفاده می‌کنید مجهز به ترمز زنجیر باشد. قبل از شروع کار یکبار ترمز تیغه را امتحان کنید تا از صحت عملکرد آن اطمینان داشته باشید.
5. لباس و تجهیزات ایمنی مناسب بپوشید. دستکش ایمنی دست‌هایتان را حفظ می‌کند و احتمال سر خوردن اره را کاهش می‌دهد. کفش ایمنی برای حفظ پاهایتان مناسب است و استقرار شما روی زمین و در موقعیت مناسب کاری را بهبود می‌بخشد. شلوار کار مناسب و ایمن در برابر برش پاهایتان را از خطر بریدگی حفظ می‌کند.
6. مراقب باشید. هرگز اره روشن را با یک دست نگیرید. اگر در محل مناسبی مستقر نشده‌اید اره را روشن نکنید. از بریدن هر چیزی در بالای سرتان یا در ارتفاع بالاتر از محلی که مستقر هستید اکیدا خودداری کنید.
7.  مراقب باشید. شرایط نشان داده شده در تصویر منجر به حادثه برگشت اره می‌شوند:

زنجیرهای ایمن SKN شرکت سبزکوش نگین

زنجیرهای منتخب از نظر مشخصات فنی گام، پایه و سایز مناسب برای اره‌های زنجیریNT230، SKN3200، NT180، SKN5200 و SKN5800 هستند. این زنجیرها به دلیل طراحی پایه زنجیر از نوع بامپر ایمنی بالاتری در مقابل خطر حادثه برگشت اره دارند.

مدل SKN91YNS

انحنای پایه زنجیر برگشت اره را کاهش می‌دهد.

لینک نوع حفره روغنی توزیع روغن را در سراسر زنجیر و تیغه ساطوری/ساتوری آسان می‌کند.

این زنجیر برای اره موتوری تا cc42 و تیغه ساطوری تا "18  (cm45) مناسب است.

مدل SKN91YNG

لینک نوع بامپر که به کاهش برگشت اره کمک می‌کند.

توصیه شده برای اره‌ موتوری زنجیری cc35 تا cc60 و تیغه ساطوری "11 (cm28) تا "20 (cm50).

مدل SKN21YNP

لینک نوع بامپر که به کاهش برگشت اره کمک می‌کند.

لینک نوع حفره روغنی توزیع روغن را در سراسر زنجیر و تیغه ساطوری آسان می‌کند.

توصیه شده برای اره‌ موتوری زنجیری cc35 تا cc60 و تیغه ساطوری "11 (cm28) تا "20 (cm50).

مدل  SKN21MN

حفره‌هایی که روغن زنجیر می‌تواند در داخل آن جمع شود در هر دو سمت لینک زنجیر وجود دارد. این طراحی لینک زنجیر امکان توزیع هر چه بهتر روغن را در سراسر طول شیار تیغه ساطوری فراهم می‌کند و روغن‌کاری را تا 10% بهبود می‌بخشد. در نتیجه عمر زنجیر افزایش می‌یابد.

توصیه شده برای اره‌ موتوری زنجیری cc35 تا cc60 و تیغه ساطوری "11 (cm28) تا "20 (cm50).

توصیه‌های ایمنی عمومی در استفاده ازاره موتوری

در ادامه توصیه‌های ایمنی لازم برای کمک به عملکرد بهتر اپراتورهای اره موتوری ارائه شده است:

1.  قبل از شروع کار، کتابچه راهنمای کاربری که همراه با دستگاه اره موتوری به دستتان رسیده است با دقت مطالعه کنید.
2.  اگر خسته هستید یا سطح هوشیاری‌تان پایین است کار با اره موتوری را شروع نکنید. دستگاه اره موتوری بسیار خطر ناک است، بنابراین لازم است که هوشیار و آماده باشید.
3.  از لباس و تجهیزات ایمنی مناسب اساتفاده نمایید.
4. دستگاه اره را با هر دو دست بگیرید. با محکم گرفتن دستگاه اره می‌توانید خطراتی نظیر برگشت اره را کنترل نمایید و عکس‌العمل مناسبی نشان دهید.
5. برای در دست گرفتن دستگاه اره، با دست راستتان دسته عقب (گاز) را بگیرید و با دست چپتان دسته جلو اره را بگیرید. حتی اگر چپ دست هم هستید به همین شیوه دستگاه اره موتوری را در دست بگیرید.
6. همیشه مراقبت کنید که دسته‌ها خشک و تمیز باشند و هیچ روغن، سوخت یا مخلوطی از آن‌ها روی دسته‌ها نباشد.
7. برای اجرای عملیات حتما در موقعیت مناسبی بایستید و کمی به پهلو قرار بگیرید. هیچ‌گاه کاملا در پشت اره نایستید تا بتوانید عکس‌العمل مناسبی در مقابل خطر ضربه برگشت اره داشته باشید.
8. در ارتفاع مناسبی نسبت به محلی که قصد برش دارید بایستید. هرگز چوبی را که بالای سرتان است یا تسلط کافی بر آن ندارید برش نزنید.
9. در جای مناسبی کاملا روی پاهایتان مستقر شوید. هرگز عملیات برش را قبل از این که کاملا آماده و تجهیز شده باشید شروع نکنید.
10. برای پیشگیری از خطر برگشتاره موتوری، مطمئن شوید که مانع محکمی در محل برش وجود نداشته باشد. در زمان کار با اره مراقب باشید که نوک تیغه با محل برش برخورد نداشته باشد. هرگز در نزدیکی فنس‌های سیمی با اره موتوری کار نکنید.
11. قبل از افتادن درخت، مطمئن شوید که فضای مناسبی برای افتادن آن در نظر گرفته شده است.
12. در زمان بریدن شاخه یا تنه درختانی که تحت کشش هستند، مراقب باشید که پس از آزاد شدن فشار کششی، شاخه یا اره به شما ضربه نزند.
13. زمانی که دستگاه اره را روشن کردید به هیچ شخصی اجازه ندهید به شما و اره نزدیک شود. اشخاص و حیوانات را از محدوده کاری تان دور کنید.
14. هرگز با دستگاه اره‌ای که آسیب دیده، به درستی تنظیم نیست، یا به طور کامل مونتاژ نشده است کار نکنید. مطمئن شوید زمانی که دستتان را از روی شاسی گاز برمی‌دارید یا آن را رها می‌کنید زنجیر متوقف می‌شود. اگر در درستی کارکرد فنی دستگاه اره شک دارید حتما با مکانیک مشورت نمایید.
15. برای انجام امور سرویس نگهداری دستگاه اره موتوری حتما مطابق با دستورالعمل ارائه شده توسط شرکت سازنده عمل کنید.
16. کشش زنجیر را با دقت تنظیم کنید. زنجیر شل می‌تواند به تیغه آسیب برساند.
17. اره موتوری فقط برای برش چوب طراحی شده است. از این دستگاه برای برش هیچ ماده دیگری استفاده نکنید.
18. هرگز با زنجیر کند کار نکنید. زمانی که زنجیر تیز باشد، واحد برش در چوب نفوذ می‌کند و فقط یک فشار کوچک برای هدایت تیغه کافی است تا برشی عالی داشته باشید. زنجیر کند گرد چوب زیادی تولید می‌کند که نشانه‌ی خوبی برای تشخیص زمان تیز کردن یا تعویض زنجیر است.
19.  برای حداکثر کرن عمر کاری تیغه و زنجیر، کشش زنجیر را به درستی تنظیم کنید و از روغن با کیفیت برای واحد برش استفاده نمایید.از تیغه و زنجیری که ایمنی بیشتری برای برگشت ضربه‌ای اره دارند استفاده کنید.